Odleżyny – zapobieganie i leczenie cz. 2

Leczeniem powstałych odleżyn zajmują się lekarze i pielęgniarki. Owrzodzenie odleżynowe jest otwartą raną, z dużym ryzykiem zakażenia bakteryjnego, dlatego przy jego zaopatrywaniu niezbędne jest stosowanie zasad aseptyki. Materiał którym zamierza się obłożyć ranę musi swoim rozmiarem przekraczać wielkość rany. Brzegi rany smaruje się wybranym przez lekarza środkiem leczniczym, następnie powinno się obłożyć ranę przygotowanym kompresem, stosując jak najmniej przylepców. W razie nadwrażliwości skóry na przylepce, można stosować kleje (roztwory sztucznych żywic). W przypadku głębokich odleżyn dochodzi do oddzielania martwiczo zmienionych tkanek. Jeżeli nie ulegają samoistnemu oddzieleniu w środowisku wilgotnym, mogą być usuwane za pomocą preparatów enzymatycznych lub niezbędne jest chirurgiczne opracowanie rany odleżynowej. Lekarz decyduje także o potrzebie ewentualnego zastosowania miejscowej lub ogólnej terapii antybiotykowej, w przypadku rozwoju zakażenia, którego objawami są:

  • naciek zapalny w okolicy odleżyny;
  • ropny wysięk o charakterystycznym zapachu przy zakażeniu bakteriami beztlenowymi;
  • gorączka.


Aktualny model leczenia ran, w tym także odleżyn, polega na zapewnieniu wilgotnego środowiska, co jest możliwe przy użyciu nowoczesnych opatrunków hydrożelowych lub hydrokoloidowych. Zastosowanie takich opatrunków powinien zlecić lekarz. Jeśli opatrunek jest stosowany po raz pierwszy, powinien być zakładany przez fachowy personel medyczny. Opatrunki te, obok efektywności w zapewnieniu optymalnych warunków do gojenia się rany, dodatkowo nie wymagają codziennej zmiany, co zmniejsza ryzyko rozwoju infekcji i minimalizuje ryzyko uszkodzenia nowo powstałych tkanek. Ponadto wchłaniają wydzieliny z rany, utrzymują właściwe nawilżenie rany, zmiękczają tkanki martwicze i polepszają mikrokrążenie w obrębie rany. Na rynku dostępne są sterylne opatrunki o różnym stopniu przylepności, a także różnych kształtach i wymiarach.

Jeżeli instrukcja nie przewiduje inaczej, nakładanie opatrunku hydrokoloidowego wykonujemy następująco:

  • opatrunek zakładamy po oczyszczeniu rany np. przepłukaniu solą fizjologiczną;
  • z opatrunku należy ściągnąć papier ochronny, bez dotykania warstwy przylepnej;
  • opatrunek nakłada się ruchem rozwijania;
  • po założeniu opatrunek powinien sięgać ok. 3 cm poza brzegi rany;
  • po nałożeniu opatrunku uciska się go ok. 1 minutę lekko dłonią.


W wyniku pochłaniania wydzieliny na powierzchni opatrunku tworzy się galaretowata masa; kiedy uwypuklenie osiągnie wielkość rany należy opatrunek zmienić w sposób następujący:

  • ucisnąć jedną ręką na skórę, a drugą odchylić ostrożnie jeden z rogów opatrunku;
  • delikatnie zdjąć resztę opatrunku, aż do oddzielenia od skóry jego czterech boków;
  • oczyścić ranę  i jej okolicę i nałożyć nowy opatrunek.


Szanse na wygojenie się odleżyny u pacjenta w podeszłym wieku zależą głównie od umiejętności fachowej opieki personelu pielęgnującego. Pamiętać jednak należy, że profilaktyka odleżyn, choć wymagająca cierpliwości i zaangażowania ze strony opiekuna, jest dużo łatwiejsza, skuteczniejsza i tańsza niż późniejsze leczenie.

 

KM, lekarz internista