Zasady żywienia seniora cz. 2

 

Niezwykle istotny jest także proces przygotowania: należy ograniczyć smażenie, lepiej dusić, gotować i piec. Warto również ograniczyć spożycie soli kuchennej, zastępując ją przyprawami ziołowymi. Ponieważ u większości osób starszych występuje obniżona tolerancja glukozy, niewskazany jest dla nich cukier i słodycze. Należy też pamiętać o wypijaniu co najmniej 1,5 litra płynów dziennie.

 

Zdarza się, że starsze osoby nie chcą pić dużo płynów, ponieważ boją się, że będą musiały często chodzić do toalety, a problemy z poruszaniem się lub nietrzymaniem moczu powodują, iż mogą nie zdążyć. Z tego też powodu nie wychodzą z domu lub ograniczają picie płynów. Dlatego też woda i płyny powinny być przyjmowane w ciągu całego dnia, małymi łyżeczkami, bardzo często. Ułatwi to pracę przewodu pokarmowego, pomoże lepiej nawodnić organizm, a mocz będzie zbierał się powoli w pęcherzu moczowym.

 

Jeżeli senior ma problemy z przełykaniem i istnieje ryzyko zachłyśnięcia, lekarz może zlecić żywienie przez zgłębnik do żołądka (sondę). Zdarza się też, że osoba starsza ze względu na stan zdrowia wymaga żywienia dojelitowego. Jeśli pacjent wymaga takiego postępowania, opiekunowie zostają szczegółowo poinstruowani w zakresie realizacji tych potrzeb.

 

 

 

Wbrew powszechnym opiniom zapotrzebowanie na składniki odżywcze nie zmniejsza się radykalnie wraz z wiekiem. Mimo to u ludzi starszych często obserwuje się niedobory tych składników. Może się do tego przyczynić zdecydowanie gorsze ich przyswajanie oraz – co jest bardzo częste – spożywanie niepełnowartościowych posiłków.

 

 

Wśród składników odżywczych, które najczęściej bywają niedoborowe u ludzi starszych, wymienia się: wapń i witaminę D, antyoksydanty (witaminy C,E i beta-karoten), witaminę B12, kwas foliowy, potas, żelazo i magnez.

 

Powyżej 40-50go roku życia zaczyna się fizjologiczna utrata masę kostnej. U osób zdrowych postępuje ona z szybkością około 1 proc. rocznie, natomiast u kobiet po menopauzie oraz u osób predysponowanych do osteoporozy ta szybkość może przekraczać nawet 3-5 proc. rocznie. Dlatego zaleca się, aby kobiety po 60tym roku życia zwiększyły spożycie wapnia do 1100mg. Jego najlepszym źródłem są produkty mleczne. Należy jednak pamiętać, że wiele starszych osób cierpi na niedobory laktazy – enzymu rozkładającego cukier mleczny. Powinny one zastąpić zwykłe mleko jogurtem, kefirem lub mlekiem acidofilnym.

 

U ludzi w starszym wieku często zaburzony jest metabolizm witaminy D, dlatego tak ważne jest dostarczanie jej z dietą. Witaminę tę znajdziemy w tłustych rybach morskich, tranie oraz pełnotłustych produktach mlecznych.

 

Niedobory witaminy E, C i beta-karotenu mogą przyspieszać procesy starzenia się organizmu i zwiększać podatność na takie choroby, jak nowotwory i miażdżyca. Oprócz tego witamina E zapobiega zmianom zwyrodnieniowym. Witaminę C i beta-karoten możemy znaleźć w warzywach i owocach natomiast witaminę E w olejach roślinnych, orzechach i nasionach. Warto zaznaczyć, że większość badań nie wykazała korzystnych rezultatów stosowania tych witamin w postaci suplementów diety w przeciwieństwie do witamin w postaci naturalnej.

 

Niedobory witaminy B12 są dość częste u seniorów z powodu zmian morfologicznych błony śluzowej całego przewodu pokarmowego. Witaminę tę znajdziemy przede wszystkim w chudym mięsie i wędlinach.

 

Najnowsze badania wskazują, że niedobór kwasu foliowego ponad trzykrotnie zwiększają ryzyko otępienia u osób starszych. Kwas foliowy znajdziemy w takich produktach, jak szpinak, brukselka, szparagi, bób, kalafior, brokuły oraz produkty zbożowe (pieczywo razowe, otręby pszenne, kasze).

 

Po 60 tym roku życia bardzo częste są również niedobory potasu, żelaza i magnezu. Najlepszym źródłem potasu są pomidory, ziemniaki, banany, warzywa strączkowe, owoce suszone. Magnez znajdziemy przede wszystkim w pełnoziarnistych produktach zbożowych, zielonych warzywach i orzechach. Natomiast źródłem dobrze przyswajanego żelaza są chude mięsa i ryby, najlepiej podawane razem z surówką bogatą w witaminę C, która ułatwia przyswajanie żelaza.

 

 

 

Osoby starsze zbyt często sięgają po suplementy diety. W niektórych przypadkach jest to uzasadnione, np. w niedoborach wapnia, witaminy foliowego i żelaza. W każdym z tych przypadków należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym, ponieważ suplementy mogą wchodzić w interakcje z przyjmowanymi lekami. Przykładowo wapń wchodzi w interakcje z wieloma lekami kardiologicznymi. Stosowanie suplementów może także zakłócać pracę przewodu pokarmowego, np. nasilać zaparcia.

 

Jeśli zachodzi taka potrzeba, można uzupełniać dietę w dostępne w aptekach odżywki w postaci płynnych preparatów w kartonikach lub buteleczkach. Można je stosować, popijając między posiłkami lub stosować zamiast posiłku. Dostępne są w wielu smakach, a także w wersji dla cukrzyków.

 

 

 

Prozdrowotny styl życia, który obejmuje prawidłowe odżywianie i aktywność fizyczną, nie zatrzyma całkowicie procesu starzenia się, ale może go spowolnić i uczynić jego przebieg mniej dotkliwy.

 

Optymalne żywienie seniorów powinno nie tylko zaspokajać ich potrzeby ale również zapobiegać rozwojowi i pogłębianiu się chorób. Dieta powinna być tak skomponowana aby była akceptowalna i atrakcyjna pod względem organoleptycznym ( czyli dla zmysłów smaku, wzroku i powonienia), co u osób starszych ze względu na utrwalone nawyki, awersje i przyzwyczajenia stanowi często znaczne wyzwanie.

 

mgr. farmacji Magdalena Twardowska

 

18 listopada 2014 09:47 / 3 osobom podoba się ten post
Lektura fajna i pouczajaca jednak w praktyce bywa roznie. To sa starsi ludzie wiec ciezko zmienic ich przyzwyczajenia nawet te zywieniowe jesli 60 lat robili inaczej.Probowac warto.Mamy do dyspozycji potezna bron - kuchnia polska
18 listopada 2014 09:50 / 1 osobie podoba się ten post
Bardzo ciekawy artykuł,"moja" babcia je ostatnio mało;(
18 listopada 2014 09:52 / 1 osobie podoba się ten post
Dochodzi jeszcze problem np. niedowidzenia i Pdp jest obojętne jak wygląda jedzenie, a jak ma jeszcze problem ze smakiem to to konkurs -co dziś jesz moja droga pani -na to Pdp chyba jem rybkę wcinając kotlet schabowy.
18 listopada 2014 09:56 / 3 osobom podoba się ten post
Artykul ciekawy,ale jak ktos juz napisal zycie pokazuje czasem zupelnie cos innego,w moim terazniejszym miejscu najczesciej ,,scysje,, sa spowodowane wlasnie zywieniem,moj pdp,chory na serce,rozrusznik,a chcialby jesc tlusto,makarony,i nie rozumie jak mu tlumacze ze to dla jego zdrowia,a odpowiedz na moje sugestie zawsze jedna ,,Renate ty liczych kalorie ,chcesz byc szczupla ja juz stary i nie musze,,;-;-;-;-;-
18 listopada 2014 09:59 / 1 osobie podoba się ten post
to samo mialem z chorym na cukrzyce.Stopa cukrzycowa,amputacja,odlezyny ale czekolada musiala byc.Szwagierka zawsze mu ja dala
18 listopada 2014 10:06 / 1 osobie podoba się ten post
Moja PDP to 30, moze 35kg kosci obciagnietych skora. W malych ilosciach je ciastka, budyn, jogurt, czasem kromke chleba z wedlina(bez masla), dzem i ogorki konserwowe. Ogorki i chleb lub wedline potrafi przemielic, wyssac sok i wypluc. Niczym sokowirowka;) W duzych ilosciach nie je nic. To co zje zapija piwem. Cieplych posilkow nie je wlasciwie wcale, a nawet jesli ja juz namowie to zjada doslownie jedna lyzke. Jestem u niej od blisko 2 lat, ale wczesniej juz tak o siebie "dbala". A teraz najwazniejsze... Pani ta nie choruje!!! Przez ten czas nie miala nawet kataru czy najmniejszej chocby chrypki. I ok.30 lat temu miala raka piersi. Jest po amputacji. Pomimo braku witamin i innych waznych skladnikow odzywczych rak nie wrocil...
18 listopada 2014 10:22 / 5 osobom podoba się ten post
Orim  o slodyczach juz nawet nie wspomnialam,podjada bez przerwy tylko papierki  zbieram,juz  kiedys pisalam ze wieczorem jak schodze powiedziec dobranoc na stole czekaja juz czekaladki w opakowaniu dla mnie porcja i dla pdp.,ja ze swojej mam juz pol lawy stosik,przeroznych lakoci,nie moge mu przetlumaczyc i juz,rozmowy z synem tez nic nie daja,ot staram sie wiec chociaz dietycznie gotowac;-;-;-;-;-;-takie duze dzieci mamy do opieki,ha,ha,ha
18 listopada 2014 10:27 / 1 osobie podoba się ten post
Z tego co wiem to w Polsce są słodycze dla dietetyków to i w DE powinny być ,może w ten sposób załatwić sprawę -" wilk syty i owca cała".
18 listopada 2014 11:26 / 3 osobom podoba się ten post
nio i portfel pusty ha ha Te dla diabetykow lub dietetyczne sa drogie,a znasz metalnosc dziadkow.Po co tyle placic !!!
18 listopada 2014 11:31
@Didusia, w DE też są słodycze dla dietetyków ;)Kalorii tyle samo,bo więcej tłuszczu niż węglowodanów,dla diabetyków dozwolone;)
18 listopada 2014 14:03 / 2 osobom podoba się ten post
Probowalam zasugerowac mojej pdp Hani zdrowe jedzenie a ona do mnie nie wiem ile bede zyla dzien czy dwa czy miesiac wiec teraz chce jesc smacznie dobrze ,wiec je smacznie i nie zdrowo,maslooooooo,tluszcz ,mieso warzywa slodyczeeeeee duzo smietany 30 procentowej,smazone pieczone,kluchy, makarony salatki
i pani Hani ma 90 lat urode i wyglad 60latki ,glowe sprawniejsza niz robot,tylko nogi i kregoslup jej szwankuje i co ztym zdrowym jedzeniem ktore zdrowym nazwac
18 listopada 2014 14:08 / 4 osobom podoba się ten post
*dla diabetyków, trąbo!!! Nie dla dietetyków!
29 listopada 2014 21:16
A ja gotuję po polsku , oczywiście przed wcześniejszym ustaleniem z rodziną pytam czy mogę ,mówią że tak i dziadkowie są zadowoleni i ja też ,ale jak na razie mam samych bez diet :)
22 grudnia 2014 19:35
Tylko jest jeden problem.Wielu starszych ludzi na śniadanie i kolacje  je w kółko to samo do znudzenia. I jak tu urozmaicać?Teraz jestem na nowym miejscu i jest duzo lepiej.
22 grudnia 2014 19:50 / 1 osobie podoba się ten post
zgadza się, moja babcia w kółko by jadła kiełbasę i ser :)