Ciało obce w drogach oddechowych (dławienie się)
Kto najbardziej zagrożony: osoby z zaburzeniami połykania, z objawami neurologicznymi.
Objawy:
- nagłe objawy krztuszenia się,
- kaszel,
- duszność,
- łapanie się za szyję
Co robić:
- zachęcać do kaszlu,
- uderzyć kilka razy dłonią między łopatkami
- jeśli nie skuteczne – wykonać tzw. zabieg Heimlicha – stanąć za plecami, objąć od tyłu rękami, jedną pięść umieścić na nadbrzuszu poniżej mostka, drugą ręką chwycić pięść pierwszej, wykonać serię energicznych uciśnięć nadbrzusza ciągnąć ku sobie i do góry. Wywołane w ten sposób nadciśnienie w górnej części jamy brzusznej przez przeponę przenosi się do klatki piersiowej i na drogi oddechowe, powodując „wypchanie” z nich ciała obcego (uwaga: u kobiet w ciąży i dzieci obowiązuje inna technika zabiegu! )
- jeżeli nie skuteczne, natychmiast wezwać Pogotowie Ratunkowe
- powtarzać powyższe zabiegi do skutku
- jeżeli pacjent straci przytomność - u leżącego na plecach powtarzać zabieg wykonując serię uciśnięć nadbrzusza częścią dłoniową nadgarstka (kierunek ruchu jak wyżej), sprawdzić zawartość jamy ustnej, wykonać 2 wdechy sztucznego oddychania, powtarzać czynności do skutku lub przyjazdu Pogotowia.
Krwawienie z nosa
Kto najbardziej zagrożony: osoby z nadciśnieniem, osoby przewlekle leczone lekami p/zakrzepowymi lub aspiryną
Objawy:
- krwawienie z nosa,
- krew może spływać do gardła – krztuszenie się krwią
Co robić:
- posadzić z głową pochyloną do przodu (aby krew nie ściekała do gardła)
- ucisnąć kciukiem skrzydełko nosa po stronie krwawienia przez 10-15 minut
- położyć zimny okład na kark (np. lód, mokry zimny ręcznik)
- jeżeli pacjent cierpi na nadciśnienie - zmierzyć ciśnienie, czy nie podwyższone
- jeżeli krwawienie utrzymuje się - skontaktować się z lekarzem
- jeżeli pacjent leczony p/zakrzepowo - skontaktować się z lekarzem
Oparzenie termiczne
Objawy:
- ból
- zaczerwienienie/pęcherze
- uszkodzenie skóry lub błon śluzowych
Co robić:
- natychmiast schładzać np. bieżącą zimną woda lub lodem przez okres 15-20 minut/ gdy dotyczy jamy ustnej, gardła – ssać lód
- zdjąć obrączki, pierścionki (możliwy obrzęk)
- jeśli wystąpią pęcherze – nałożyć jałowy opatrunek
- jeśli duża powierzchnia oparzenia, uszkodzenie skóry, oparzenie błon śluzowych (np. gorącym piciem lub jedzeniem), okolic wrażliwych (głowa, szyja, gardło, drogi oddechowe) - natychmiast kontakt z lekarzem
Uraz mechaniczny – skaleczenie, zranienie
Objawy:
- uszkodzenie powłok
- krwawienie
Co robić:
- przemyć ranę solą fizjologiczną, woda utlenioną lub innym preparatem przeznaczonym do odkażania ran (nie stosować do przemywania ran spirytusu, jodyny, spirytusu salicylowego !)
- założyć jałowy opatrunek, w razie potrzeby uciskający miejsce krwawienia
- w razie obfitego krwawienia starać się aby miejsce krwawienia znajdowało się powyżej poziomu serca np. unieść kończynę (często wstrzymuje to krwawienie z naczyń żylnych)
- kontakt z lekarzem – gdy może być potrzebne zaopatrzenie chirurgiczne rany (oczyszczenie, szycie) lub profilaktyka p/tężcowa
Uraz mechaniczny – złamania, zwichnięcie
Objawy:
- ból, ograniczenie ruchu
- obrzęk
- zniekształcenie kończyny
Co robić:
- nie poruszać
- można unieruchomić w zastanej pozycji
- kontakt z lekarzem
- nie podawać leków p/bólowych, napojów ani jedzenia - może być wskazany zabieg operacyjny (nastawienie, zespolenie, endoproteza) w znieczuleniu ogólnym.
Lekarz internista K M
