Pracownik, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w danym miesiącu będzie niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (kwota ta wynosi 1.850 zł od 2016r), która spełnia warunki do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi z innych tytułów, będzie podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym również z innych tytułów. Od zasady tej jest również wyjątek: ma on miejsce jeśli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub z innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia.
Podstawą prawną nowych przepisów jest:
Art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust. 2 i ust. 2c art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.).
„Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: (4) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi z zastrzeżeniem ust. 4.”
oraz
Art. 66 ust. 1 pkt 1e ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 581 ze zm.).
„Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają: (1) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są:
e. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia lub osobami z nimi współpracującymi”.
Dotychczas (do końca 2015 roku), w sytuacji gdy dany pracownik wykonywał pracę na podstawie dwóch lub więcej umów zlecenia, obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegała umowa, która została zawarta najwcześniej. Z pozostałych tytułów zleceniobiorca mógł podlegać ubezpieczeniom społecznym dobrowolnie - na swój wniosek. Dodatkowo, zleceniobiorca (pracownik) mógł dokonać zmiany tytułu ubezpieczenia na inną umowę zlecenia, a nie tę zawartą jako pierwszą. Wybraną umowę mógł wskazać jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Obecnie to umowa zawarta na kwotę równą (lub wyższą) najniższej płacy rodzi obowiązek ozusowania. Z kolei każda następna umowa zlecenia może stanowić podstawę do objęcia ubezpieczeniami na zasadzie dobrowolnej. Kolejne umowy nie stanowią natomiast tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń, gdy podstawa wymiaru składek z tytułu pierwszej umowy . Ponadto wszelkie umowy zlecenia stanowią tytuł do obowiązkowego opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.
K.P.